Dr BR Ambedkar : ಡಾ. ಬಾಬಾಸಾಹೇಬ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಏಕೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ತೊರೆದು ಬೌದ್ಧರಾದರು?

Dr BR Ambedkar : ಡಾ.ಭೀಮರಾವ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ( Dr BR Ambedkar) ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಏಕೆ ತೊರೆದರು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಅವರು ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲಿಲ್ಲ. ಸುಮಾರು 20 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅವರು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಆಶ್ರಯ ಪಡೆದರು. ಅವರು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಏಕೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು? ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಬಹಳ ಹಿಂದೆಯೇ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು.

ಆದರೆ ಹೊಸ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಅವರು ದೀರ್ಘಕಾಲದವರೆಗೆ ಮುಂದೂಡಿದರು. ನಂತರ ಒಂದು ದಿನ ಅವರು ತಮ್ಮ ಮತ್ತು 3.85 ಲಕ್ಷ ಅನುಯಾಯಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡರು. ಅವರು 20 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ತಮ್ಮ ಭಾಷಣಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು.

ರಾಜಕಾರಣಿ ಹಾಗೂ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಕ ಡಾ. ಇದು ಭೀಮರಾವ್ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ 1935 ರ ಭಾಷಣದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಸ್ಮರಣೀಯ ಭಾಷಣದಿಂದ ಈ ಆಯ್ದ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಿ.
ನಿಮಗೆ ಗೌರವಯುತ ಜೀವನ ಬೇಕಾದರೆ, ನೀವೇ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು ಮತ್ತು ಅದು ಅತ್ಯುತ್ತಮ ಸಹಾಯವಾಗಿದೆ, ನಿಮಗೆ ಆತ್ಮಗೌರವ ಬೇಕಾದರೆ, ಧರ್ಮವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ, ನಿಮಗೆ ಸಹಕಾರ ಸಂಘ ಬೇಕಾದರೆ, ಧರ್ಮವನ್ನು ಬದಲಿಸಿ, ನಿಮಗೆ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಬೇಕಾದರೆ, ಧರ್ಮವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಿ. ಸಮಾನತೆ.. ಸ್ವರಾಜ್ಯ (ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ) .. ಮತ್ತು ಜನರು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಬದುಕುವ ಜಗತ್ತನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಲು, ನಂತರ ಧರ್ಮವನ್ನು ಬದಲಿಸಿ.

ಗಾಂಧಿ ಕೂಡ ಅವರ ಭಾಷಣಕ್ಕೆ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು. ಈ ಭಾಷಣವು ಎಷ್ಟು ಪ್ರಚೋದನಕಾರಿ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು ಎಂದರೆ ಅನೇಕ ನಾಯಕರು ಅದರ ವಿರುದ್ಧ ಬಂದರು. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ದೇಶದ ಶೇ.20ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜನರನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿದರು. ಆದರೆ ‘ದಮನಿತರಿಗೆ ಧರ್ಮ ಆಯ್ಕೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕೇ ಹೊರತು ವಿಧಿಯದ್ದಲ್ಲ’ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಮಹಾತ್ಮ ಗಾಂಧೀಜಿಯವರೂ ಅವರ ಭಾಷಣಕ್ಕೆ ಆಕ್ಷೇಪ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದರು.

ಗಾಂಧಿ ಹೇಳಿದ್ದರು, ‘ಧರ್ಮವು ಮನೆ ಅಥವಾ ಕೋಟ್ ಅಲ್ಲ, ಅದನ್ನು ತೆಗೆಯಬಹುದು ಅಥವಾ ಬದಲಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದು ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಅವನ ದೇಹಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಪರ್ಕ ಹೊಂದಿದೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆಗಿಂತ ಸಮಾಜ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಚಿಂತನೆಯ ಬದಲಾವಣೆಯ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಉತ್ತಮ ಎಂದು ಗಾಂಧಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು. ಆದರೆ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟು ಬೇಸತ್ತಿದ್ದರು, ಅದು ಕಟುವಾದ ಕೋಮುವಾದ ಮತ್ತು ಹಿಂದುಳಿದವರನ್ನು ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯಲ್ಲೂ ಶೋಷಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಮತಾಂತರವು ಸಮಾನತೆಗೆ ಸರಿಯಾದ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.

1935 ರಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ತೊರೆದರು. “BR Ambedkar and Buddhism in India” ಪುಸ್ತಕದ ಪ್ರಕಾರ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು “ನಾನು ಹಿಂದೂವಾಗಿ ಹುಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ, ಆದರೆ ನಾನು ಹಿಂದೂವಾಗಿ ಸಾಯುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. 1935 ರಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ತೊರೆಯುವುದಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದರು. ಆದರೆ ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮವನ್ನು ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ.

ಇದು ಅವರ ಮತಾಂತರದ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ ಇಡೀ ಸಮಾಜದ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎಂದು ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಹಾಗಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಧರ್ಮಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅರಿತು ಅನೇಕ ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವ ಮೂಲಕ ತುಳಿತಕ್ಕೊಳಗಾದ ಸಮಾಜವನ್ನು ಜಾಗೃತಗೊಳಿಸುವ ಮತ್ತು ಉದ್ರೇಕಿಸುವ ಉದ್ದೇಶ ಹೊಂದಿದ್ದರು.

ಬೌದ್ಧಧರ್ಮವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ತರ್ಕಬದ್ಧ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ: ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು 1940 ರಲ್ಲಿ “ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು” ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ, “ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅಸ್ಪೃಶ್ಯರು ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವವರು ಮೂಲತಃ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಅನುಯಾಯಿಗಳು. ಆದ್ದರಿಂದ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರು ಅವರನ್ನು ದ್ವೇಷಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಈ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು 1944 ರಲ್ಲಿ ಮದ್ರಾಸಿನಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವು ಅತ್ಯಂತ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ತರ್ಕಬದ್ಧ ಧರ್ಮವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಒಲವು ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಮೇಲಿನ ನಂಬಿಕೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ನಂತರ ಸಂವಿಧಾನ ಸಭೆಯ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರಾದ ನಂತರ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಚಿಹ್ನೆಗಳನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದರು.

ಅವರು ಪ್ರತಿಜ್ಞೆ ಮಾಡಿದರು – ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ: ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು 14 ಅಕ್ಟೋಬರ್ 1956 ರಂದು ನಾಗಪುರದ ದೀಕ್ಷಾಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಔಪಚಾರಿಕವಾಗಿ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡರು. ಅದೇ ದಿನ, ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಚಂದ್ರಾಪುರದಲ್ಲಿ ಸಾಮೂಹಿಕ ಮತಾಂತರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವನ್ನು ನಡೆಸಿದರು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಅನುಯಾಯಿಗಳಿಗೆ 22 ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದರು, ಅದರ ಸಾರವೆಂದರೆ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡ ನಂತರ ಯಾವುದೇ ಹಿಂದೂ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಅವರ ಪೂಜೆಯನ್ನು ನಂಬಬೇಡಿ. ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಯಾವುದೇ ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಿಂದ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪೂಜೆ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೇ ಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ನೈತಿಕತೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ಸ್ವೀಕರಿಸಲಾಯಿತು.

ಪರಿವರ್ತನೆ ಮತ್ತು ನಂತರ: ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಅವರ ಮತಾಂತರದ ನಂತರವೂ ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ದಲಿತರು ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಂಡರು, ಆದರೆ ಡಿಸೆಂಬರ್ 6, 1956 ರಂದು ಅವರು ನಿಧನರಾದ ನಂತರ ಚಳುವಳಿ ಸ್ವಲ್ಪಮಟ್ಟಿಗೆ ನಿಧಾನವಾಯಿತು. ಆದರೆ ಈಗಲೂ ದೇಶದ ನಾನಾ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ದಲಿತರು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿರುವ ವರದಿಗಳಿವೆ.

2011 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ದೇಶದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 8.4 ಮಿಲಿಯನ್ ಬೌದ್ಧರಿದ್ದಾರೆ. ಅವರಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 60 ಲಕ್ಷ ಜನರು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಸಂಖ್ಯೆಯು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇಕಡಾ 6 ರಷ್ಟಿದೆ. ಬೌದ್ಧರು ದೇಶದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಶೇಕಡಾ 1 ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇದ್ದಾರೆ.

ಡಾ. ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ತೊರೆದು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಏಕೆ ಸ್ವೀಕರಿಸಿದರು ಎಂದು ಜನರು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಕೇಳುತ್ತಾರೆ. ಅದು ಮುಸ್ಲಿಮರಿಗೆ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಏಕೆ ಹೋಗಲಿಲ್ಲ? ಆದರೆ ಅವರು ಬೇರೆ ಧರ್ಮಕ್ಕೆ ಮತಾಂತರಗೊಳ್ಳುವ ಬಗ್ಗೆ ಎಂದಿಗೂ ಯೋಚಿಸಲಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಮಾತನಾಡಲಿಲ್ಲ ಎಂಬುದು ಸತ್ಯ.