ಮನುಷ್ಯನಿಗೆ ಜೀವಿಸಲು ಅತಿ ಮುಖ್ಯವಾದ ಉಸಿರಾಟ ಕ್ರಿಯೆಯಂತೆ, ರಕ್ತವು ಕೂಡ ಅತ್ಯವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ. ದೇಹವು ಸರಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯ ನಿರ್ವಹಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲು, ರಕ್ತವು ಆಮ್ಲಜನಕ ಮತ್ತು ಪೌಷ್ಟಿಕಾಂಶಗಳನ್ನು ದೇಹದ ಎಲ್ಲ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ತಲುಪಿಸುತ್ತದೆ. ರಕ್ತವು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿರಲು ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ, ಅದು ದೇಹದಾದ್ಯಂತ ಆಮ್ಲಜನಕ ಸಾಗಿಸುವ ಸಣ್ಣ ಸಣ್ಣ ಕೆಂಪು ರಕ್ತ ಕಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ, ಏನೇ ಸಣ್ಣ ಅಡಚಣೆಗಳು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೂ ಕೂಡ ಗಂಭೀರ ಆರೋಗ್ಯ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.
ಆರೋಗ್ಯವಂತ ವ್ಯಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ ರಕ್ತದ ಪ್ರತಿ ಒಂದು ಘನ ಮಿಲಿಮೀಟರ್‌ನಲ್ಲಿ 45,00,000-50,00,000 ಕೆಂಪು ರಕ್ತಕಣಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಬಿಳಿರಕ್ತಕಣಗಳು ದೇಹದ ರಕ್ಷಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ದೇಹದೊಳಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ಬ್ಯಾಕ್ಟಿರಿಯಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಆರ್ಗಾನಿಕ್‌ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದು ಅವುಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತವೆ. ರಕ್ತದ್ರವದೊಳಗೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಕಿಣ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವಸ್ತುಗಳು ದೇಹದೊಳಗೆ ಸೇರಿದಾಗ ಬಿಳಿ ರಕ್ತಕಣಗಳು ಸೋಂಕು ತರುವಂಥ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.
ಮಾನವರ ರಕ್ತದ ಬಣ್ಣವು ಕೆಂಪು ಎಂದು ನಮಗೆಲ್ಲರಿಗೂ ತಿಳಿದಿದೆ. ಆದರೆ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳ ರಕ್ತವು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣದಲ್ಲೇ ಇರುತ್ತದೆಯೇ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಹಲವರನ್ನು ಕಾಡದಿರದು.
ಮನುಷ್ಯರು,ಸಸ್ತನಿಗಳು, ಪಕ್ಷಿಗಳು, ಮೀನುಗಳು, ಉಭಯಚರಗಳು ಮತ್ತು ಸರೀಸೃಪಗಳು ಹಾಗೂ ಇತರ ಕಶೇರುಕಗಳು ಸಹ ಕೆಂಪು ರಕ್ತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ಪ್ರೋಟೀನ್ ಆಗಿ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಅದರಲ್ಲಿರುವ ಹ್ಯಾಮ್ ಕಬ್ಬಿಣದ ಅದಿರನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಮ್ಲಜನಕದೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿ ಕಡು ಕೆಂಪು ಬಣ್ಣವನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲದೆ, ಕೆಲವು ಜೀವಿಗಳ ರಕ್ತದ ಬಣ್ಣವೂ ಸಹ ನೀಲಿ, ಹಸಿರು ಮತ್ತು ನೇರಳೆ ಇರುತ್ತದೆ.
ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಜೀವಿಸುವ ಕೆಲವು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ರಕ್ತದ ಬಣ್ಣ ನೀಲಿಯಾಗಿದ್ದು, ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದ ಆಕ್ಟೋಪಸ್, ಸ್ಕ್ವಿಡ್, ಮೃದ್ವಂಗಿಗಳು, ಕಠಿಣಚರ್ಮಿಗಳು, ಹಾರ್ಸ್‌ಶೂ ಕಾರ್ಬ್ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಜೇಡಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಜೀವಿಗಳಲ್ಲಿ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಬದಲಿಗೆ ಹಿಮೋಸಯಾನಿನ್ ರಕ್ತದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಕಬ್ಬಿಣದ ಬದಲಿಗೆ, ಈ ಉಪ-ವಿಷಯವು ತಾಮ್ರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ, ಇದು ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಭೇಟಿಯಾದಾಗ ರಕ್ತ ನೀಲಿ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ.
ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಜೀವಿಗಳ ರಕ್ತದಲ್ಲಿರುವ ಕ್ಲೋರೊಕ್ರೂರಿನ್ ಪ್ರಮಾಣದಿಂದಾಗಿ ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್ ಅನ್ನು ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಇದು ಆಮ್ಲಜನಕದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕಕ್ಕೆ ಬಂದಾಗ ಗಾಢ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ. ಎರೆಹುಳುಗಳು, ಜಿಗಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರ ಎರೆಹುಳುಗಳಂತಹ ದೇಹವನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವ ಕೀಟಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ತದ ಬಣ್ಣ ಹಸಿರಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ನೇರಳೆ ರಕ್ತ ಹುಳುಗಳಂತಹ ಕೆಲವು ವಿಶೇಷ ಸಮುದ್ರದ ಹುಳುಗಳು ನೇರಳೆ-ರಕ್ತವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ. ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ರಕ್ತವು ಹೆಮೆರಿಥ್ರಿನ್, ಆಮ್ಲಜನಕ-ಬಂಧಿಸುವ ಪ್ರೋಟೀನ್ ಅನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಇದು ಹಿಮೋಗ್ಲೋಬಿನ್‌ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಯಾವುದೇ ಬಣ್ಣವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಇದು ಆಮ್ಲಜನಕಯುಕ್ತವಾದಾಗ ರಕ್ತದ ಬಣ್ಣ ನೇರಳೆ ಬಣ್ಣಕ್ಕೆ ತಿರುಗುತ್ತದೆ.
