Parliament session: ಸಂಸತ್ತಿನ ಅಧಿವೇಶನಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿ ನಿಮಿಷ, ಪ್ರತಿ ಗಂಟೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿದಿನ ಎಷ್ಟು ಹಣ ಖರ್ಚಾಗುತ್ತದೆ?

Parliament session: ಭಾರತೀಯ ಸಂಸತ್ತನ್ನು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ದೇವಾಲಯ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾನೂನುಗಳು, ನೀತಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇಶದ ಚುನಾಯಿತ ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳು ಕುಳಿತು ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ರಚಿಸುತ್ತಾರೆ, ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಉತ್ತರಗಳನ್ನು ಕೋರುತ್ತಾರೆ.

ದೇಶದ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಈ ಸಂಸತ್ತು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ಆರೋಗ್ಯದವರೆಗೆ, ವಿಜ್ಞಾನದಿಂದ ವ್ಯವಹಾರದವರೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಸಂಸತ್ತು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಇಡೀ ದೇಶದ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಮಂಡಿಸುವ, ದೇಶದ ಭವಿಷ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಸಂಸತ್ತು ಹೇಗೆ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಯೋಚಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ನಿಧಿ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ, ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಾರ್ಯಕಲಾಪಗಳಿಗೆ ಒಂದು ದಿನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅದರ ಲೆಕ್ಕಪತ್ರ ಯಾರು ಇಡುತ್ತಾರೆ? ಇದನ್ನು ನೋಡೋಣ.

ಸಂಸತ್ತನ್ನು ನಡೆಸಲು ಹಣ ಎಲ್ಲಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ?
ಇತರ ಎಲ್ಲ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಂತೆ, ಸಂಸತ್ತಿಗೆ ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ಹಣಕಾಸು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಸತ್ತನ್ನು ನಡೆಸಲು ಹಣವು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರದ ವಾರ್ಷಿಕ ಬಜೆಟ್‌ನಿಂದ ಬರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಹಣಕಾಸು ಸಚಿವಾಲಯವು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂಸತ್ತಿನ ಎರಡೂ ಸದನಗಳಲ್ಲಿ – ಲೋಕಸಭೆ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸುತ್ತದೆ. ಸಂಸತ್ತನ್ನು ನಡೆಸುವ ವೆಚ್ಚವು ಈ ಬಜೆಟ್‌ನ ಒಂದು ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಲೋಕಸಭಾ ಸಚಿವಾಲಯ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯಸಭೆ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಇಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಂಸತ್ತಿನ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವೆಚ್ಚಗಳ ಬಜೆಟ್ ಎರಡು ಮುಖ್ಯ ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ:

ಲೋಕಸಭಾ ಸಚಿವಾಲಯ
– ಇದು ಲೋಕಸಭೆಯ (ಕೆಳಮನೆ) ಆಡಳಿತ, ಸಂಬಳ, ಭತ್ಯೆಗಳು, ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು, ಸಂಸದೀಯ ಸಮಿತಿಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ನೋಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ.
ರಾಜ್ಯಸಭಾ ಸಚಿವಾಲಯ
– ಇದು ರಾಜ್ಯಸಭೆಗೆ (ಮೇಲ್ಮನೆ) ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಂಸತ್ತಿನ ಬಜೆಟ್ ಅನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ?
ಸಂಸತ್ತಿನ ಬಜೆಟ್ ಕೇವಲ ಒಂದು ಕಟ್ಟಡ ಅಥವಾ ಸಂಬಳಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿಲ್ಲ, ಬದಲಾಗಿ ಇಡೀ ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಬಲಿಷ್ಠ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಸಂಸತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಸರ್ವೋಚ್ಚ ಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು, ಶಾಸಕಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸುಗಮವಾಗಿ ನಡೆಯಲು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಲು ಈ ವೆಚ್ಚ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ.

2012ರಲ್ಲಿ, ಆಗಿನ ಸಂಸದೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವ ಪವನ್ ಬನ್ಸಾಲ್ ಅವರು ಸಂಸತ್ತಿನ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ನಿಮಿಷಕ್ಕೆ ₹2.5 ಲಕ್ಷ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದರು. ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ಸಂಸತ್ತು ಸುಮಾರು 6 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದರೆ, ಪ್ರತಿ ಗಂಟೆಗೆ ಖರ್ಚು ₹1.5 ಕೋಟಿ ಮತ್ತು ಒಂದು ದಿನದ ಖರ್ಚು ₹9 ಕೋಟಿ ಆಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಈಗಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಈ ಖರ್ಚು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.